کابوس رؤیایی نگران کننده همراه با احساسات منفی مانند اضطراب یا ترس است که فرد را از خواب بیدار می کند. اختلال کابوس در کودکان شیوع بیشتری دارد، اما می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. کابوس هایی که بعضی مواقع اتفاق می افتند معمولاً نگران کننده نیستند. کابوس ها در کودکان ممکن است بین 3 تا 6 سال شروع شوند و بعد از 10 سالگی کاهش یابند. دیدن کابوس در نوجوانی و جوانی بیشتر است. برخی افراد در بزرگسالی هم در طول دوران زندگی خود دچار کابوس می شوند. اگرچه کابوس ها شایع هستند، اما اختلال کابوس نسبتاً به ندرت دیده می شود. اختلال کابوس زمانی رخ می دهد که کابوس ها اغلب باعث پریشانی فرد شده و خواب و یا زندگی روزمره او را مختل می کند و حتی امکان دارد فرد از خوابیدن بترسد.
کابوس های شبانه می‌توانند منجر به ایجاد احساس ترس، وحشت و اضطراب در فرد شوند. بیدار شدن فرد و داشتن یک واکنش حسی آزاردهنده از جمله بی‌خوابی، پریشانی در طول روز نیز از جمله دیگر اختلالاتی است که ممکن است در اثر کابوس های شبانه در فرد به وجود آید. در برخی از موارد تب، بیماری یا رژیم غذایی نامناسب نیز باعث کابوس های شبانه می شود.
برخی از دانشمندان رویاهای منفی را تکرار تهدیدها می نامند. منظور از این اصطلاح آن است که بیشتر افراد تهدیدهایی که در زندگی واقعی قرار است با آنها رو به رو شوند در کابوس های شبانه در ذهن خود تکرار می کنند. به همین دلیل است که اغلب افراد هنگامی که از کابوس های شبانه بیدار می شود تصاویر و محتوای خواب را به خوبی به یاد می آورند.
برخی دیگر از دانشمندان بر این باورند که مردم در طول خواب حوادث ناراحت کننده ای که در طول روز برایشان اتفاق افتاده است را در ذهن خود کاوش می کنند. از این رو بیشتر کابوس های شبانه مربوط به استرس و اضطراب است.
ویژگی کابوس
کابوس ها به ندرت و بارها حتی چندین بار در شب رخ می دهند. اگرچه کوتاه هستند، اما باعث بیدار شدن شما می شوند و بازگشت به خواب را دشوار می سازد.
کابوس واقعی به نظر می رسد و بسیار ناراحت کننده و آزار دهنده است.
کابوس ها معمولا تهدیدی برای ایمنی هستند، اما می تواند به موضوعات نگران کننده دیگر ارتباط داشته باشد.
کابوس در صورتی اختلال محسوب می شوند که این موارد را داشته باشید:
- کابوس های مکرر
- پریشانی و یا اختلال در طول روز، مانند: استرس یا ترس مداوم
- اضطراب برای خوابیدن به دلیل ترس از دیدن کابوس
- مشکلات در تمرکز و یا فکر کردن به کابوس در طول روز
- خواب آلودگی روزانه و نداشتن انرژی کافی
- مشکلات در کار یا در موقعیت های اجتماعی
- مشکلات رفتاری مربوط به خواب و یا ترس از تاریکی
علت کابوس:
استرس و اضطراب
گاهی اوقات استرس های روزمره زندگی باعث کابوس می شود. همچنین مرگ یکی از عزیزان، می تواند تاثیر منفی بر روان فرد داشته باشد.
استرس پس از سانحه
دیدن کابوس ها بعد از یک حادثه، آسیب جسمی یا سو استفاده های جنسی و یا دیگر رویدادهای
آسیب زا رایج هستند. کابوس ها در افرادی شایع هستند که اختلال استرس پس از حادثه دارند.
اختلالات خواب
برخی اختلالات خواب ممکن است با رؤیاهای بد یا کابوس همراه باشند
بی خوابی می تواند منجر به افزایش دیدن رویاهای استرس زا شود.
آپنه ی خواب انسدادی نیز به علت مختل سازی خواب باعث دیدن کابوس خواهد شد.
سندرم پای بی قرار نیز نوعی اختلال خواب عصبی است،که سبب دیدن کابوس خواهد شد.
کمبود خواب
تغییر در برنامه زندگی باعث خواب نامنظم و کاهش زمان خواب می شود که افزایش کابوس را به همراه دارد.
الکل و مواد مخدر
الکل و موادمخدر منجر به بهم زدن چرخه ی خواب می شود مصرف زیاد الکل به ویژه پیش از خواب در
چرخه ی خواب مشکل ایجاد کرده و باعث و دیدن رؤیاهای عجیب و غریب می شوند.
درمان کابوس:
- کاهش استرس: استرس یکی از مهم ترین عواملی است که موجب افزایش کابوس می‌شود. تشخیص عوامل ایجاد استرس و یادگیری مدیریت استرس می‌تواند به کاهش دیدن کابوس کمک کند.
- درمان افسردگی: کابوس‌دیدن‌های مکرر در افسردگی و اضطراب شیوع بیشتری دارد پس اگر افسرده یا فردی مضطرب هستید، به دنبال درمان بروید تا علت اصلی کابوس‌دیدن هایتان برطرف شود.
- دارو درمانی: برخی داروها از جمله داروهای فشارخون و خواب‌آور با عوارضی همچون کابوس‌دیدن همراه هستند.
